วิทยากร เชียงใหม่ หรือวิทยากรในจังหวัดเชียงใหม่มีใครบ้าง ผมไม่รู้จริงๆ ไม่ได้หมกมุ่นอยู่กับการค้นหาหรือเฝ้ามองดูแต่คนอื่น เพราะการพัฒนาตนเองเป็นเรื่องสำคัญมากที่สุดของอาชีพวิทยากร

เชียงใหม่เป็นจังหวัดที่ผมอาศัยอยู่เป็นหลัก เป็นจังหวัดที่ใหญ่เป็นอันดับสอง รองจากจังหวัดกรุงเทพมหานคร หลายคนตั้งคำถามว่า ทำไมผมต้องอยู่เชียงใหม่ทั้งๆ ที่งานบรรยาย งานฝึกอบรมอยู่ที่กรุงเทพฯ เป็นหลัก และแน่นอนว่า ในแต่ละเดือน ผมนั่งเครื่องบินมากกว่า 10 เที่ยวบิน คะแนนสะสมไมล์มากโขเลยทีเดียว

ผมเคยมีโอกาสสนทนาธรรมกับพระอาจารย์ภาสกร ภูริ ท่านเดินทางจากเชียงใหม่เพื่อบรรยายธรรมให้หน่วยงานต่างๆ ในกรุงเทพมหานคร ท่านเคยบอกผมว่า นั่นเป็นเพราะหน่วยงานหรือคนในจังหวัดเชียงใหม่ไม่รู้จักท่าน ผมมานั่งทบทวนดูเป็นจริงดังท่านกล่าวไว้ เพราะผมไม่ได้เรียนจบมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ไม่ได้เรียนจบโรงเรียนในจังหวัดเชียงใหม่ ย้ายมาจากจังหวัดเชียงรายที่ผู้คนรู้จักผมทั้งจังหวัด

วิทยากร นับเป็นบุคคลที่สำคัญต่อการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพราะองค์กรต้องลงทุนหยุดงาน จ่ายค่าโรงแรม รีสอร์ท ค่าอาหาร อาหารว่างเพื่อให้บุคลากรได้รับการพัฒนาเพื่อนำมาซึ่งความสําเร็จหรือความล้มเหลวในการดําเนินตามเป้าหมายขององค์กรที่กำหนดไว้ล้วนขึ้นอยู่กับทรัพยากรบุคคล คุณสมบัติของวิทยากร คุณสมบัติพื้นฐานของวิทยากรควรเป็นบุคคลที่มี 4 สิ่งสำคัญ คือ

          ความรู้ ต้องมีความรู้จริงในเรื่องที่จะถ่ายทอดอย่างชัดเจน การเป็นวิทยากร เป็นนักพูดที่มีความเก่งต้องเป็นผู้มีความรู้มาก อ่านมาก โดยเฉพาะเรื่องที่จะถ่ายทอด ต้องรู้ลึก รู้จริง รู้จบ รู้แจ้งแทงตลอด รู้ทะลุปรุโปร่ง สามารถเข้าใจเนื้อหาสาระ วิธีการได้อย่างกระจ่างแจ้งชัดเจน ส่วนความรู้อื่นๆ ต้องมีความรอบรู้หลากหลายรอบด้าน ไม่ว่าจะเป็นเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม ทิศทางการพัฒนาทรัพยากรบุคคลหรือแม้แต่ทิศทางการพัฒนาประเทศและสังคมโลก

          ความคิด มีความคิดจริงใจ ตั้งใจให้ความรู้ คิดวางแผนการพูด การสอน การบรรยายให้ไปตามลำดับขั้นตอนเพื่อให้ผู้เรียนผู้ฟังเข้าใจเรื่องที่ได้รับการถ่ายทอดอย่างกระจ่างแจ้งชัดเจน ไม่พูดวกไปวนมา กระโดดไปกระโดดมา วิทยากรสมัยใหม่จำเป็นต้องมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ เพราะมีแต่คนโง่เท่านั้นที่อยากได้ผลลัพธ์ใหม่ๆ แต่ยังทำสิ่งเดิมๆ ซ้ำๆ และความคิดริเริ่มสร้างสรรค์จะทำให้การฝึกอบรมมีความสด แปลกใหม่อยู่ตลอดเวลา ไม่น่าเบื่อ การฝึกฝนเกี่ยวกับความคิดสร้างสรรค์สิ่งสำคัญที่วิทยากรพึงมี

          ทักษะที่เกิดจากประสบการณ์การลงมือทำสั่งสม เมื่อไหร่ก็ตามที่เราพูดจะมีคนฟัง แต่เมื่อไหร่ก็ตามที่เราลงมือทำจะมีคนเชื่อเรา ดังนั้น การมีประสบการณ์จากการนำองค์ความรู้ไปปฏิบัติจริงมาแล้วและนำมาบรรยาย มาสอนย่อมเกิดประโยชน์ชัดแจ้ง เข้าใจง่าย มากกว่าการสอนผ่านตำราหรือสื่อต่างๆ หากแต่ต้องเป็นประสบการณ์ในด้านที่ดี เกี่ยวข้องกับเนื้อหามิใช่ประสบการณ์จากการประพฤติชั่ว ผิดศีลธรรม และหาวิทยากรมีทักษะ มีประสบการณ์การเรียนรู้ย่อมมีใจกว้างเปิดโอกาสให้ผู้เข้าสัมมนามีส่วนร่วมในการเรียนรู้ ยังประโยชน์เพราะการสื่อสารสองทาง การแลกเปลี่ยนเรียนรู้และสร้างบรรยากาศการมีส่วนร่วมระหว่างกัน

          ทัศนคติที่ดี ทัศนคติเป็นสิ่งกำหนดพฤติกรรมการแสดงออก การมีทัศนคติที่ดีย่อมทำให้วิทยากรมีความเมตตา อ่อนน้อม มีความมุ่งมั่นที่จะพัฒนาตนเองอยู่เสมอเพื่อพัฒนาคนอื่น มีมนุษย์สัมพันธ์ดี ร่าเริง ยิ้มแย้มแจ่มใสเป็นกันเอง

นอกจากนี้ วิทยากรต้องเป็นคนช่างสังเกต มีไหวพริบปฏิภาณ แก้ไขเหตุการณ์เฉพาะหน้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีความเชื่อมั่นในตนเอง ไม่มากเกินไป ไม่น้อยเกินไป ความเชื่อมั่นจะแสดงออกมาทางน้ำเสียง สีหน้า แววตา ข้อมูล คำพูด ท่าทาง บุคลิกภาพ การพูดที่มีหลักการ การพูดที่มีน้ำเสียงทรงพลังช่วยเสริมสร้างความเชื่อมั่นให้เกิดขึ้นได้และพึงระลึกอยู่เสมอว่า มีผู้ฟัง ผู้เรียนอย่างน้อย 1 คนที่มีความรู้มากกว่าวิทยากรเสมอ  สุดท้าย ควรมีลีลาแบบฉบับเป็นของตัวเอง เป็นตัวของตัวเอง

ทั้งหมดนี้เป็นคุณสมบัติพื้นฐานของ วิทยากร เชียงใหม่ ยังไม่รวมคุณสมบัติพิเศษ แนวคิด ทฤษฎีที่จะพัฒนาสู่การเป็น “วิทยากรกระบวนการ” “โค้ช” หรือ edutainer ในแบบที่ผมเป็น ทำอยู่ทุกวันนี้ หากหน่วยงานราชการ เอกชนในจังหวัดเชียงใหม่ ลำปาง ลำพูน เชียงรายต้องการวิทยากรฝึกอบรมเกี่ยวกับการสื่อสารในองค์กร ศิลปะการพูด ศิลปะการบริการ การปรับปรุงแผนปฏิบัติราชการ Growth mindset หรือคุณธรรมจริยธรรมในการทำงานตามหลักองค์กรธรรมาภิบาล สอบถามพูดคุยปรึกษาได้ด้วยความยินดียิ่ง รู้จักสุดปฐพี