Fully Functioning Person

Fully Functioning Person

Fully Functioning Person หรือบุคคลผู้ดำเนินชีวิตได้อย่างสมบูรณ์ มนุษย์ทุกคนสามารถพัฒนาการขั้นสูงสุดไปสู่ผู้ที่มีสุขภาพจิตที่สมบูรณ์ดี (Healthy Person) หรือ Fully Functioning Person หรือบุคคลผู้ดำเนินชีวิตได้อย่างสมบูรณ์ และถือว่าเป็นบุคคลที่ยอดเยี่ยมที่สุดของการเกิดมาเป็นมนุษย์ บุคคลดังกล่าวจะประกอบไปด้วยปัจจัยหลักๆ 5 ประการ คือ

1. An Openness to Experience หมายถึง การเปิดรับต่อประสบการณ์ หรือปัญหาต่างๆ ได้
กล่าวคือ บุคคลดังกล่าวไม่จำเป็นต้องปกป้อง บิดเบือน หรือไม่ยอมรับ ถ้าสิ่งนั้นหรือประสบการณ์ที่เผชิญนั้น ไม่เป็นที่พึงปรารถนา แต่ในทางตรงกันข้าม จะนำมาสำรวจว่า สิ่งนั้นหรือประสบการณ์นั้นเป็นจริงหรือไม่ ถ้าเป็นจริง จะแสวงหาวิธีการแก้ไขหรือดำเนินการแก้ไขต่อไป ด้วยเหตุนี้ พฤติกรรมข้อแรกของผู้ที่มีสุขภาพจิตดีต้องเป็นคนใจกว้าง เปิดรับประสบการณ์แปลกใหม่ แสวงหาความรู้อยู่เสมอและพร้อมปรับปรุงเปลี่ยนแปลงชีวิตให้ดียิ่งขึ้นๆ ไป

2. Existential Living หมายถึง การปรับตน หรือดำรงตนให้อยู่ได้ในสภาพแห่งความเป็นจริง
กล่าวคือ พร้อมที่จะยอมรับ ปรับปรุง แก้ไขตน เมื่อต้องเผชิญปัญหา ด้วยการรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ หรือวินิจฉัยปัญหาและดำเนินการแก้ไขด้วยสติปัญญาในทุกๆ ขณะให้สอดคล้องกับตน (Congruence With the Self) เพื่อให้ปัญหานั้นๆ ได้ลุล่วง เพราะตนย่อมรู้ว่า สิ่งนั้นเป็นจริงหรือไม่ การแก้พฤติกรรมที่ไม่ดีหรือปรับปรุงตนในส่วนที่ถูกตำหนิตักเตือนย่อมจะเกิดขึ้นและในที่สุด บุคคลนั้นจะเป็นคนที่ผู้อื่นยอมรับ เป็นต้น การมองอนาคตไปข้างหน้า การคิดวางแผนต่ออนาคตให้ประสบความสําเร็จถือเป็นเรื่องของ Existential Living ด้วย

3. A Trust in One’s Own Organism หมายถึง การเป็นผู้มีความเชื่อมั่นในสิ่งที่ตนคิดหรือตัดสินใจโดยลงมือทำในสิ่งนั้นอย่างไม่ลังเลหรือขลาดกลัว แต่ตรงข้าม บุคคลนั้นจะทุ่มเทและเอาจริงเอาจัง เมื่อเห็นว่า มีข้อมูลเพียงพอ
เปรียบได้กับคอมพิวเตอร์ที่ได้รวบรวมข้อมูลมาอย่างพร้อมเพรียง การตัดสินใจ การดำเนินการจากข้อมูลนั้นๆ ย่อมไม่ก่อให้เกิดการผิดพลาด แต่ควรมีความเชื่อมั่นในตนเอง การไม่เชื่อมั่นในตนเองนั้น ทางพุทธศาสนาถือว่าเป็นกิเลส นำไปสู่การไม่ประสบความสำเร็จตัวหนึ่ง ชื่อ วิจิกิจฉา (ในอนุสัย 7) ซึ่งถ้าใครไม่มีความเชื่อมั่นหรือมีความลังเลในตนเองอยู่มาก ในที่สุดย่อมจะกลายเป็นผู้ด้อยค่าตนเองหรือขาดโอกาสที่ดีอยู่ตลอดเวลา และนั่นคือ อุปสรรคสำคัญของการดำเนินชีวิต

4. A Sense of Freedom หมายถึง ความเป็นผู้มีอิสระ ไม่ผูกติดหรือติดตรึงอยู่กับสิ่งใดจนเกินไป จนทำให้ไม่เป็นตัวของตัวเอง
ซึ่งข้อนี้มองดูเผินๆ ไม่น่าจะมีบทบาทสำคัญเท่าใดนัก แต่ถ้ามองรอบด้านให้ลึกซึ้งจะพบว่า คนเป็นจำนวนมากไม่ใช่น้อยยังติดยึดอยู่กับสังคมประเพณี แฟชั่น คำโฆษณาอย่างไม่คิดถึงสภาพแห่งความเป็นจริงของตนกับการโฆษณาชวนเชื่อ ซึ่งตรงกันข้ามกับผู้ที่สุขภาพจิตสมบูรณ์ดี (Healthy Person) จะเข้าใจ รู้ทัน ตามทัน เลือกสรรในสิ่งที่เหมาะที่ควรกับตน คํานึงถึงความต้องการของตนผสมผสานกับความต้องการของสังคม ประสบการณ์หรือความทรงจำที่ผ่านมา และความน่าจะเป็นไปได้ในสภาวะปัจจุบัน บนพื้นฐานของความมีสติ เพื่อการดำเนินชีวิตให้เป็นไปได้อย่างร่มเย็นเป็นสุข

5. Creativity หมายถึง ความเป็นผู้มีความคิดสร้างสรรค์ ซึ่งข้อสุดท้ายนี้เป็นการถ่ายทอดของความเป็นผู้ที่มีสุขภาพจิตสมบูรณ์ดีหรือคนที่ยอดเยี่ยมนั้นจะมีความคิดสร้างสรรค์อยู่ตลอดเวลา
เป็นลักษณะพิเศษประจำตัว อันจะนำมาซึ่งความสุดยอดของการเกิดมาเป็นมนุษย์ บุคคลดังกล่าวจะเป็นคนที่มีความยืดหยุ่นเหมาะกับสถานการณ์
หรืออาจกล่าวได้ว่า บุคคลนั้นจะสามารถปรับตนไปกับการเปลี่ยนแปลง (Changing) การเจริญงอกงาม (Growing) และการพัฒนา (Developing) ของสิ่งเร้าในสังคมรอบๆ ตัวได้ บุคคลที่มีความคิดสร้างสรรค์จะเป็นบุคคลที่มีความสุขสมบูรณ์อยู่ในตนและสามารถแก้ไขปัญหาที่คนอื่นเห็นว่ายากลำบากให้ลุล่วงไปได้ ความคิดสร้างสรรค์ยังนำมาซึ่งความสุขทั้งส่วนตนและส่วนรวม

จากปัจจัยทั้ง 5 ประการเป็นปัจจัยของบุคคลที่ดำเนินชีวิตได้อย่างสมบูรณ์และเป็นคนเปิดรับ ปรับตนได้ในทุกๆ สถานการณ์ บนพื้นฐานของความเชื่อมั่นด้วยความอิสระและด้วยความคิดสร้างสรรค์ อันเป็นบุคคลที่มีลักษณะของความเป็นผู้นำโดยแท้